Muur van Herinnering aan de IJzertoren Diksmuide - Wereldoorlog I in de Westhoek

Meldingsformulier

Je was erbij / You were there

Muur van Herinnering aan de IJzertoren - Diksmuide - 21/08/2011

Muur van herinnering (Van Oorlog naar Vrede)

Memory Wall (From War to Peace) - Mur de Mémoire (De la guerre à la paix) - Erinnerungsmauer (Von Krieg nach Frieden)

Dit is een heel bijzondere muur:

Op dit monument staan alle namen van de soldaten van Belgische bodem die het eerste grootschalige conflict van de 20ste eeuw niet overleefden. Pas hier, bij de IJzer, slaagden zij er in om de Duitse invasielegers tot staan te brengen en hun land een kans te bieden op overleving. Het was ook hier dat de Vlaamse beweging in snel tempo radicaliseerde. De pijnlijke herinnering aan het IJzerfront bevorderde de groei van de Vlaamse natiegevoelens op krachtige wijze.

Daarmee werd niet alleen een ‘eerste’ wereldoorlog ingezet maar ook een nieuwe ‘Tachtigjarige Oorlog’. Die eindigde pas toen de Sovjet-Unie in elkaar stuikte. Dat gebeurde na de val van de Berlijnse Muur, einde 1989. Deze monsterstaat was het gevolg van de destabilisering van het tsaristische Rusland door de uitputtingsoorlog tijdens 1914-1918.

Met het pijnlijke overlijden van deze jonge soldaten in de jaren 1914-1918 hield het immers niet op. Vier augustus 1914, dag van de Duitse inval in België, was het begin van een langdurige periode van spanningen, militaire dreiging, oorlog en bezetting. Tienduizenden landgenoten zouden hen nog volgen in de dood. Meerdere generaties werden geteisterd door oorlogsgeweld, honger, angst en vervolging.

Muren hebben gediend om mensen te scheiden zoals de Muur in Berlijn tientallen jaren aantoonde. De meest grootschalige scheiding was het ‘IJzeren Gordijn’ waar de Berlijnse muur een onderdeel van was. Maar er staan ook muren in Belfast en in Palestina.

Scheiden is echter maar een deel van het verhaal. Veel ouder nog is de muur die dienst doet als symbolische plaats; waarbij hij helpt om het transcendente contact met vroegere generaties te bevorderen. Daardoor wordt de muur een echt ‘lieu de mémoire’, een oord van bezinning in plaats van een brutale scheiding. De klaagmuur in Jeruzalem, onderdeel van de fundamenten van de oeroude Joodse tempel, helpt het sensitief aanvoelen van het treurige lot dat vele, vele generaties Joodse mensen moesten ondergaan. In de Verenigde Staten herinnert een naam op een eenvoudige, zwarte muur in natuursteen elke soldaat die stierf tijdens de oorlog in Vietnam. Elk individu heeft zijn plaats op voet van gelijkheid.

Dit atavistische gegeven van de ‘muur’ als incubator van gevoelens van verbondenheid met hen die ons vooraf gingen, heeft ons gemotiveerd om het Memoriaal van de Vlaamse Ontvoogding te verrijken met een muur die de gestorven soldaten van Belgische bodem een naam geeft. Daarmee willen we het bloedige begin van de tumultueuze 20ste eeuw markeren op een van de gevaarlijkste plaatsen van het IJzerfront. Hier moeten stand houden, was vier jaar lang een zeer gevaarlijke opdracht.

Een muur met de namen van de doden is niet voldoende. Mensen hebben recht op weten. Zeker nu de herinnering is vervaagd omdat de generatie die 1914-1918 bewust beleefde, al lang verdwenen is. Het IJzertorenmuseum wil het - stap voor stap - mogelijk maken om al deze doden uit de vergetelheid te halen door hen te voorzien van alle relevante gegevens.

De tijd is gekomen om de soldaten die stierven tijdens de gebeurtenissen die het huidige Vlaanderen nog altijd diepgaand beïnvloeden, recht te doen.

Dit initiatief is nauw verbonden met de “Via Dolorosa”, de pelgrimstocht die de opmars van het Duitse leger volgt tot hij in oktober 1914 vastloopt in de IJzervlakte waar het aantal dode soldaten de daarop volgende jaren nog fors zal stijgen.

In aanwezigheid van enerzijds Christophe Deborsu (journalist RTBF) en anderzijds Prof.Bruno
De Wever werden de eerste namen van Vlaamse en Waalse gesneuvelden onthuld. Daarna werd in de IJzertoren een debat gevoerd met o.m. als thema 100jaar W.O.I, Vlamingen en Walen (ook aan het front 1914-1918), Via Dolorosa, enz. Hoe zagen de overlevenden van de W.O. hun strijd aan het front. Er waren Vlamingen en Walen, maar in feite waren het allemaal Belgen.

Mede door alle gesneuvelde soldaten te vermelden zonder onderscheid van afkomst kan een toenadering komen tussen de bevolkingsgroepen. Ook werd er gesproken over het verzet en de collaboratie tijdens de oorlog. Dit kan niet verzwegen worden maar moet in de juiste kontekst geplaatst worden. Het vermelden op de muur van herinnering van zowel Vlamingen als Walen is een kleine stap in de goede richting. En op de vraag waarom weinig Walen naar de IJzertoren komen zegt Christophe Deborsu : Met AVK - Alles voor Kristus is er geen probleem want Vlaanderen was overwegend katholiek maar AVV - Alles voor Vlaanderen voelen ze als een bedreiging aan.
Het is de taak van het IJzerbedevaartcomité om de herinnering aan de gruwel van de oorlog te blijven bewaren opdat alleen de Vrede kan zegevieren.

Info: www.ijzertoren.org