|
Wapenstilstand - Esen - 11/11/2010
Ook Esen had af te rekenen met een zeer slecht weer bij de start van de 11 november viering om 11 uur 2010. Er werden bloemen neergelegd door de voorzitter van de NSB Esen en schepen Peter Bossu van Diksmuide bij stormweer.
In de kerk zocht het muziek beschutting en vond een emotionele plechtigheid plaats. Na het welkomstwoord van de voorzitter NSB Esen Herman Vanhevel werd door Roger Haesaert een gedicht gebracht over de soldaten achter de IJzer, hoe zij daar de kerst doorbrachten in 1915. Dit naar aanleiding van een reeks etsen van Vic Buys, die ooit werden uitgebracht door hem voor die gelegenheid. Woorden zeggen soms zeer veel dan beelden.
De bloemen, voor het altaar, gewijd aan de slachtoffers van beide oorlogen, werden neergelegd door de laatste oudstrijder van WO II uit Esen, Maurice Vancoppenolle, en de schepen Peter Bossu.
Er was behoorlijk veel volk aanwezig spijts er geen eucharistieviering meer was in de kerk. De NSB Esen mocht gewoon hun eerbetoon in de Sint Pieterskerk doen. De muziekverenigingen van Esen en Vladslo werkten samen mee voor het uitvoeren van de hymnen, de Last Post, het Belgisch Volkslied en de Vlaamse Leeuw te brengen bij dit alles.
Een nacht aan het front - Inleiding (Roger Hasaert)
Esen september 1914,
Toen startte de eerste wereldoorlog in dit dorp. Het dorp had toen echt hard te lijden tot de val van Diksmuide. Maar het leed was niet voorbij. Zij die in de brouwerij zaten opgesloten werden verbannen naar andere oorden. Onderweg stierven er meerdere aan de opgelopen ziekten. Er waren 49 burgers uit Esen gedood door de vijand.
In de oorlogsjaren vielen er 20 Esense soldaten. Hoeveel Esenaars stierven op verbanning? Dit is nog altijd een open vraag die niet beantwoord is. Meerdere soldaten zaten in de loopgrachten achter de IJzer. Vier jaar was Esen een spookdorp.
Ooit kreeg ik van de kunstenaar Vic Buys een reeks etsen die een beeld gaven van onze militairen achter de IJzer. Die beelden hebben mij aangesproken en ik heb er een ode rond gemaakt: Een nacht aan het front.
Het geeft weer hoe het toen was achter die IJzer, in de volle strijd in het slijk, tussen het kanonvuur en geweervuur door, om Kerstmis te vieren. Ik heb een frontsoldaat zijn bevindingen laten uiten. En heb geprobeerd dit naar voor te brengen en mijn emoties te bedwingen.
ODE 'EEN NACHT AAN HET FRONT' (Roger Haesaert)
Ik weet niet meer of het in 1915 of 16 was,
In de modder verloren wij het tijdsbesef.
We hadden er een tweetal weken verlof op zitten,
In het rustige dorpje Steenkerke,
Er genoten van de warmte, stro en logement
In het kleine kerkje, met orgel en altaar.
Wij zaten terug in de hel,
Vuurwerk, modder en ratten als gezellen.
Het was stil die nacht en helder.
Was het nu de eerste of de tweede keer
dat we hier de Kerst meemaakten
tussen zandzakken, water en slijk?
Mijn makkers, gevoelloos zoals ik,
bevestigden mijn vermoeden.
Het was de tweede kerstnacht.
Het was rustig, die nacht.
De overkant opmerkelijk stil.
Het geschut, om ons wakker te houden, was verstomd.
Een van de makkers had een kaars ontstoken.
die brandde voor een zelf getekende kerstkaart.
Wij leunden tegen de houten balken
en mijmerden over thuis, de kerst en koekenbrood.
Stil probeerden wij de tekst van oude kerstliedjes.
vroeger op school geleerd, te prevelen.
Makkelijk was dit niet, onze schooltijd was kort.
Voldoende om hier als vee te worden afgeslacht.
Rondom ons was het stil, vredig in een wrede tijd,
Waren zij, langs de andere kant,
in de zelfde gedachten verzonken?
Verwachtten zij geen vuurwerk en gebulder van kanonnen?
Maar gezang, dat de geboorte van een kind verkondigde?
Vreemde gevoelens flitsten door mijn geest,
Niemand sprak, was blij of ongelukkig in het slijk,
In de IJzervlakte, tussen schutsels en in de loopgraven
heerste stilte, daar, waar meestal de dood toesloeg,
zonder gevoel noch respect voor een kerstnacht.
Hoorden wij daar gezang, oprijzend uit de grond,
in de verte, van de andere kant?
Wij verstonden de woorden niet. Het klonk mooi,
En drong steeds luider door tussen de zandzakken.
De Duitsers, aan de andere kant, zongen een beroemd lied,
Wij herkenden het, van toen wij naar de nachtmis gingen.
"Stille nacht, heilige nacht." Van een onderpastoorke,
had onze pastoor tijdens de lering verteld.
Wij wilden niet onder doen en probeerden
de zo juist herinnerde teksten op te zeggen,
de melodie erin te krijgen en te zingen.
De woorden bleven tussen onze lippen steken.
Na een tijdje kwamen ze er toch uit en onze makkers,
Een bunker verder, vielen in: de tweede stem.
"U zijt wellecome," klonk het in de nacht.
Aan de andere probeerde men het ‘Adeste Fidelis’,
Wij kenden het ook en zongen mee.
Hoe kon het? Wij zongen samen met die van de andere kant.
De kanonnen, mortieren en geweren zwegen, als verbaasd.
Het leek wel vrede, vrede voor één moment.
Er brandde licht aan de overkant,
Wij voelden de koude van de nacht niet meer.
Onze bunker was onze thuis, onze huiskamer.
Aan de andere kant wellicht het zelfde.
"Vrede op aarde, aan alle mensen die van goede wille zijn"
Aan die andere kant waren er ook van goede wil.
Niet iedereen was zo maar gekomen om te vechten.
Te vechten tegen leeftijdgenoten in een vreemd land,
Voor ideeën, niet eens haalbaar: ‘Eigen volk eerst’.
"Stille Nacht, Heilige nacht", vreemd in een oorlog.
Onze bevelhebbers waren niet te zien.
Zij vierden kerstmis in een veilig oord.
Die andere bevelheren vierden op hun manier.
Ze hadden meer wijn of shnaps dan wij.
Het bewijs kwam: bulderend klonken bevelen,
Gedaan met zingen.
Rond deze tijd herinner ik mij steeds die nacht,
die nacht met dit onvergetelijk gezang.
In 1914 werden geschenken uitgewisseld,
met een koord over de IJzer, werd later verteld.
Bevelen van oversten stopten dit en ook de stilte.
"Tirez nondedju"! en in 't Frans,
Resultaat van de schnaps en de wijn?
Genoeg om ons de dood in te jagen?
Wij maakten nog twee kerstavonden door in het slijk.
Niet aangrijpend, beangstigend en afwachtend.
Kerst 1918 vierden wij thuis,
met hier en daar lege stoelen.
Pagina aangemaakt door Roger Haesaert.
Klik hier als je zelf een fotopagina wenst aan te maken. Op deze pagina vind je alle info hoe je dit kunt doen.
You can always send your own page with picture(s). Click here to do so
|
